Toprak direnci, toprağın elektrik akımına karşı gösterdiği dirençtir. Bu değer, toprağın türüne, nemine ve sıcaklığına göre değişir.

• Özgül Toprak Direnci: 1 metre kenarlı bir toprak küpün direncidir. Toprak türü, nem ve sıcaklık değiştikçe farklı değerler ortaya çıkar.

• Yayılma Direnci: Topraklayıcı ile çevresindeki toprak arasındaki dirençtir. Toprak yapısı ve topraklayıcının şekli/boyutu bu değeri etkiler.

• Topraklama Direnci: Topraklama tesisinden referans toprağa kadar ölçülen toplam dirençtir. Genelde en büyük payı toprağın yayılma direnci oluşturur.

• Topraklama Empedansı: Alternatif akımda ölçülen dirençtir. Çok düşükse, topraklama direnci ile aynı kabul edilir.

Hesaplamada genellikle Sverak ve Schwarz yöntemleri tercih edilir.

Neden Ölçüm Yapılır?

Topraklama, elektrik tesislerinde can ve mal güvenliği için zorunludur. Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne göre sistemler hem kurulumda hem de kullanım süresince düzenli olarak kontrol edilmelidir.

Ölçüm Periyotları

• Elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesisleri: 2 yılda bir

• Enerji nakil ve dağıtım hatları: 5 yılda bir

• Sanayi tesisleri / AVM’ler:

  • Direnç ölçümü: 1 yılda bir

  • Diğer kontroller: 2 yılda bir

• Sabit işletme elemanları: 1 yılda bir

• Taşınabilir işletme elemanları: 6 ayda bir

• Tehlikeli, patlayıcı veya nemli ortamlardaki tesisler: En fazla 1 yıl

Yasal Dayanak

Bu zorunluluk, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle belirlenmiştir. Topraklama, paratoner ve elektrik tesisatlarının verimliliği belirlenen aralıklarla test edilmelidir.